De limieten van Tram 55

Tram 55 is niet alleen een heel drukke tramlijn, het is ook één van de traagste van Brussel. De mogelijkheden om de lijn te verbeteren zijn beperkt. Metro 3 zal inwoners, handelaars en bezoekers van Schaarbeek en Evere meer capaciteit, meer comfort, meer regelmaat en meer bestemmingen bieden.

Tram 55, tussen Rogier en Da Vinci, is een belangrijke levensader voor grote delen van Schaarbeek en Evere. De populaire lijn is echter slachtoffer van haar succes. De stellen zitten vaak overvol en verliezen veel tijd in het verkeer. Lijn 55 is vandaag een van de traagste tramlijnen van de stad (zie de cijfers uit maart 2022 in de tabel hieronder).

Kunnen we op korte termijn investeren in de lijn om die sneller te maken en meer mensen te laten vervoeren? Verschillende pistes zijn de voorbije jaren uitgebreid onderzocht. Het blijkt echter dat dergelijke investeringen slechts een beperkte bonus zouden opleveren.

Commerciële snelheid Tram 55	13,49 km/u
Commerciële snelheid Tram 55 avondspits	12,42 km/u
Gemiddelde commerciële snelheid tram	15,98 km/u
Gemiddelde commerciële snelheid chrono	17,77 km/u

De tram zou sneller kunnen rijden als hij op zijn hele traject een eigen bedding krijgt. Dat vereist belangrijke aanpassingen. In veel straten zouden nog maximum één rijvak overblijven. Meer dan 800 parkeerplaatsen zouden moeten verdwijnen en meer dan honderd garages zouden niet meer toegankelijk zijn.

Volgens de studies zou de tijdswinst echter beperkt blijven tot enkele procenten. Het is niet mogelijk om de commerciële snelheid op te drijven tot het gemiddelde van een tramlijn in Brussel, laat staan tot het niveau van een performante chrono-lijn.

Daar zijn verschillende redenen voor. Tram 55 rijdt door dichtbevolkte wijken met relatief smalle straten (Op de foto hiernaast de Henri Van Hammestraat in Evere, ter hoogte van de halte Linde). In veel gevallen gaat het bovendien om levendige straten met handelszaken, veel voetgangers en fietsers. Gezien de belangrijke remafstand van trams – en hoe groter de trams, hoe groter de remafstand – kunnen de bestuurders niet anders dan behoedzaam rijden om overstekende voetgangers en fietsers niet in gevaar te brengen.

Daarnaast speelt het mee dat Tram 55 ook heel wat andere, eveneens drukke, tramlijnen kruist, met name tussen het Noordstation en Liedts, en aan Verboekhoven. Op drukke momenten kunnen op die plekken tramfiles ontstaan.

Capaciteit

De mogelijkheden om de capaciteit van de lijn op te drijven zijn eveneens beperkt en vragen ook werkzaamheden, bijvoorbeeld aan de haltes. Volgens de studies zouden de bijkomende plaatsen bovendien direct worden ingevuld omdat de vraag naar vervoer bijzonder groot is.

Conclusie: het verbeteren van Tram 55 is slechts beperkt mogelijk, vraagt aanzienlijke investeringen en volstaan niet om het hoofd te bieden aan de enorme vraag op deze as. De investering in Metro 3 biedt wel een belangrijke groeimarge die toelaat om niet alleen de huidige gebruikers van Tram 55, maar ook heel wat extra potentiële gebruikers te kunnen vervoeren. Het gaat onder meer om mensen die vandaag de keuze maken om Tram 55 niet te nemen omdat die te vol zit en/of te traag rijdt.

Een metro biedt veel meer capaciteit en bijgevolg ook meer comfort, naast meer snelheid én meer bestemmingen. Dankzij de metro zal het makkelijker worden om je vanuit Schaarbeek en Evere naar de rest van Brussel te verplaatsen met het openbaar vervoer, en omgekeerd wordt het makkelijker om van elders in Brussel naar Schaarbeek of Evere te gaan met het openbaar vervoer.