Ontdek de historische foto-expo aan Toots Thielemans

In de buurt van het Zuidstation wordt naarstig gewerkt aan het nieuwe metrostation Toots Thielemans, een cruciale schakel voor de realisatie van Metro 3. Onder de titel “Doorheen de jaren” is een groot deel van de werfafsluitingen momenteel bekleed met spandoeken die een inkijk geven in het boeiende verleden van de wijk.

De historische foto’s en postkaarten tonen dat de wijk van oudsher een toegangspoort was tot de stad. Eertijds kronkelde de Zenne hier de stadsmuren binnen, maar halfweg de 19de eeuw werden de muren gesloopt en verdween de rivier ondergronds. In de plaats kwamen brede boulevards naar het model van Parijs. Langs die nieuwe lanen, zoals de Henegouwenlaan (later omgedoopt tot Maurice Lemonnierlaan), verschijnen ook nieuwe gebouwen zoals het Zuidpaleis (hieronder een historische foto van de sportzaal in het Zuidpaleis).

In de loop der jaren werd de wijk meermaals hertekend door de ontwikkeling van de spoorwegen. In eerste instantie werd een bescheiden treinterminus opgericht vlakbij het Rouppeplein, maar al snel werd onder toezicht van architect August Payen een majestueus Zuidstation buiten de Vijfhoek gebouwd (1869). Het station en de stad waren verbonden door het Grondwetplein. Met het verleggen van de sporen buiten de Vijfhoek, kwam er ruimte voor de aanleg van de Zuiddreef, die we vandaag kennen als de Stalingradlaan.

Rond de Eerste Wereldoorlog begon dan de bouw van de Noord-Zuidverbinding, een werf die heel wat sporen zou nalaten in de wijk, denk maar aan de grote stalen brug over de Zuidlaan (zie bovenstaande foto uit de jaren 1930). Na de Tweede Wereldoorlog moest het neoklassieke Zuidstation plaats ruimen voor het modernistisch station met de kenmerkende gele bakstenen, van de architecten Adrien Blomme, Yvan Blomme en Fernand Petit (1952).

Mede door de nabijheid van het Zuidstation is de wijk ook getekend door opeenvolgende migratiegolven. Zo zien we dat er al reeds in de jaren 1980 een Marokkaanse bank was op de Zuidlaan (zie bovenstaande foto uit die periode). De Maghrebijnse aanwezigheid uit zich tot op vandaag in het handelsaanbod, vooral op de Stalingrad- en de Lemonnierlaan. Dichter bij het Zuidstation blijven er dan weer belangrijke sporen van Griekse, Spaanse en Portugese aanwezigheid. Tussen de vele veranderingen bleef de wekelijkse Zuidmarkt al die tijd een vaste waarde.

De expo “Doorheen de jaren” is een initiatief in het kader van het Pact Toots Thielemans, een verbintenis tussen de verschillende partners van het metroproject om de wijk te ondersteunen tijdens de werf. De tentoonstelling werd gerealiseerd door de MIVB in samenwerking met Urban.Brussels, het Archief van de Stad Brussel, de Geschiedkundige Kring van Sint-Gillis en de NMBS.