Toots Thielemans: de bouwtechnieken uitgelegd

Toots Thielemans is het eerste compleet nieuwe metrostation dat gebouwd wordt in het kader van Metro 3. Na de verschillende voorbereidende werken, begon de bouw van het station, en de aansluitende tunnels in oktober 2020. Voor de realisatie van deze complexe werf worden verschillende bouwtechnieken gebruikt. 

Het station komt onder de Stalingradlaan, tussen het kruispunt met de Kleine Ring (Zuidlaan) en het Zuidpaleis en wordt gerealiseerd met de beproefde cut- en covermethode. Dit gebeurt in fasen zodat ten allen tijden een rijweg toegankelijk blijft richting Rouppeplein. Eerst worden de funderingen en wanden langs de kant van de oneven huisnnummers gerealiseerd.

In een volgende fase is de andere kant van de laan aan de beurt. Na de realisatie van de dakplaat, verhuizen de werkzaamheden grotendeels ondergronds en kan een deel van de bovengrond opnieuw worden aangelegd. De Stad Brussel heeft ondertussen een panel van buurtbewoners en handelaars samengesteld om mee te bepalen hoe de Stalingradlaan er na de werken moet gaan uitzien.

Het nieuwe station zal via een deels bestaande ondergrondse gang verbonden worden met het bestaande station Lemonnier, dat op zijn beurt helemaal wordt opgeknapt en dienst blijft doen voor de tramlijnen op de westelijke Kleine Ring (trams 51 en 82). 

Richting Zuidstation wordt het nieuwe station Toots Thielemans verbonden met de bestaande infrastructuur met een nieuwe tunnel onder de Jamarlaan. Deze tunnel wordt gebouwd aan de kant van de oneven huisnummers met de cut & covertechniek. Zodra de funderingen, wanden en de dakplaat zijn gerealiseerd, gaan de werken verder ondergronds en dient zich ook hier een opportuniteit aan om de openbare ruimte te verbeteren. Aangezien dit een gewestweg is, zal de heraanleg gestuurd worden door Brussel Mobiliteit, maar ook hier is het de bedoeling om een participatief proces op te starten. 

Een andere werfzone komt in het midden van het ingewikkelde kruispunt van de Kleine Ring. Het verkeer wordt gedurende de hele tijd van de werkzaamheden gereorganiseerd in een grote rotonde met verkeerslichten. Hier moet de aansluiting gebeuren van de nieuwe tunnel onder de Jamarlaan met het nieuwe station Toots Thielemans. Daarnaast wordt ook gewerkt aan de verbinding met station Lemonnier.

Hier gaat om precisiewerk aangezien er al een wirwar van ondergrondse infrastructuur bestaat: de oude Grondwettunnel voor trams, maar ook heel wat belangrijke rioleringen en andere ondergrondse netwerken. Hier zullen dan ook speciale technieken worden toegepast zoals de grondbevriezing. De ondergrond en het grondwater worden plaatselijk bevrozen zodat in alle veiligheid kan gegraven en gebouwd worden. 

Station Toots Thielemans moet ook richting het station Anneessens worden aangesloten op de bestaande infrastructuur. Daarvoor komt er een nieuw stuk tunnel onder het Zuidpaleis. Dat historische gebouw zal eerst worden verstevigd vanuit de kelders, met de zogenaamde Jet Grouting-techniek, waarbij onder hoge druk cement in de grond wordt geïnjecteerd. Vervolgens worden de tunnelwanden tot 20m diep in de grond gerealiseerd en vervolgens de dakplaat gegoten. 

Na de werken worden de kelders en parking van het Zuidpaleis hersteld in hun oorspronkelijke staat. Vervolgens zullen ook de gevels van dit historische gebouw gerenoveerd worden. In tussentijd zal het Zuidpaleis, met een hogeschool en een sportcomplex, blijven functioneren. Slechts een deel van de handelaars op het gelijkvloers moet tijdelijk plaats ruimen voor de werf. De zaken kregen ondertussen een nieuw onderdak. Sommige elders in de wijk, anderen in de Stalingrad Village, een tijdelijke winkeldorp dat even verderop werd gebouwd op de middenberm van de Stalingradlaan.